1

W jaki sposób autorzy opisują mężczyzn, kobiety, Hiszpanów i Indian?

a. W jaki sposób są oni pokazani na ilustracjach?

b. Omów dlaczego jest to problematyczne w tekstach i pracach dotyczących historii.

W treści szwedzkiego artykułu i w części z ilustracjami oczywiste jest, że kobiety i ludność rdzenna są usunięci w cień przez hiszpańskich mężczyzn (na początkowym obrazie przedstawieni są Indianie kucający w cieniu, podczas gdy Kolumb jest pokazany na środku, w świetle). W obu artykułach, tak w treści, jak i na ilustracjach, Kolumb odgrywa centralną rolę. Aby sklasyfikować obraz, omówić można to, czy Indianie byli jedynie bezbronnymi ofiarami i dostawcami dóbr.

2

Jakie źródła zostały wykorzystane w tekstach, by opisać dokonania Kolumba?

W ramach kryteriów ocen programu nauczania nacisk jest kładziony na wagę krytycyzmu źródeł. Pytanie to ma za zadanie podkreślić fakt, że artykuł oparty został na wybranych źródłach. W tekście szwedzkim zawarte są odniesienia do dziennika pokładowego i listów Kolumba. W tekście niemieckim dzienniki pokładowe również są wspomniane. Odniesienia te są jednak bardzo niedokładne i założyć można, że użyte one zostały jedynie jako źródła pomocnicze. Generalnie, listy i dzienniki pokładowe stanowią dobre materiały historyczne, o ile powstawały w bezpośredniej bliskości zdarzenia, które opisują. Problem polega na tym, że dokumenty te były pisane z myślą o przeczytaniu ich przez inne osoby i ocenie z perspektywy czasu. Z tego względu często stanowią eufemistyczny opis zdarzeń. Ważną kwestią jest zwrócenie uwagi uczniów na fakt, że żadne z przywoływanych źródeł nie zostały napisane przez Indian. Większość dokumentów, których autorami byli rdzenni mieszkańcy, została spalona przez Hiszpanów, przez co historiografia staje się jeszcze bardziej eurocentryczna.

3

W jaki sposób można zorientować się, że teksty te napisane zostały dla popularnych magazynów historycznych? (Porównaj ze swoim podręcznikiem, by przekonać się w jaki sposób Kolumb jest w nim opisany. Omów podobieństwa i różnice użytego języka, treści i dobranych ilustracji, itp.)

Oprócz tego, że tekst oparty został na określonych źródłach podstawowych i pomocniczych, historia została również napisana w specyficzny sposób, mający wzbudzić zainteresowanie. Dobór nagłówków, dramaturgia i dostępne ilustracje stanowią jedynie kilka przykładów na to, w jaki sposób autor może starać się uatrakcyjnić tekst, jednocześnie negatywnie wpływając na jego obiektywny charakter. Tekst szwedzki polega na krytycznym spojrzeniu i dramatyzmie sytuacji, w której Kolumb staje się tyranem, natomiast tekst niemiecki w głównej mierze bazuje na niepewności i ryzyku zagubienia się na morzu. Umiejętność dojrzenia sposobu, w jaki tekst został skonstruowany w celu poprowadzenia czytelnika stanowi istotną część krytycznego myślenia w odniesieniu do mediów. Większa rzetelność podręcznika nie jest czymś oczywistym, a zdanie sobie z tego sprawy przez uczniów może być dla nich użyteczne. Podręcznik również oparty został na wybranych źródłach oraz na pragnieniu, by przyciągnąć nabywców i/lub czytelników.

4

W jakim stopniu, Twoim zdaniem, tekst jest godny zaufania?

Ideą, jaka kryje się za tym pytaniem, jest dalsze przyzwyczajenie uczniów do refleksji na temat myślenia krytycznego. Krytyczne kryteria doboru dowodów, źródeł, potwierdzeń i kontekstu mogą nie dać się zastosować bezpośrednio do artykułu z magazynu. Odniesienia do materiałów źródłowych (swego rodzaju dowodu) oraz dociekanie, czy tekst jest zgodny z pozostałą literaturą dotyczącą danego tematu (potwierdzenie i kontekst) może co najmniej zapewnić istotne wskazówki co do relatywnej wiarygodności tekstu, wbrew jego popularno historycznej otoczce. Jak wspomniano w uwagach do pytania 2, w tekstach cytowane są w pewnej mierze źródła podstawowe, jednak w świetle tendencji stanowi to słabą stronę artykułów. Zostały one napisane z myślą o przeczytaniu przez osoby, które w wyniku opisywanych wydarzeń odniosły korzyści. Istnieją więc podstawy historyczne na poparcie treści artykułów, jednak peryfrazy i próby popularyzacji sprawiają, że treści te, przynajmniej częściowo, są stronnicze.

5

Z jakiej pozycji teoretycznej (stronniczość), Twoim zdaniem, autor artykułu pisze?

Tendencje autora są oczywiste; test szwedzki przyjął zdecydowanie krytyczny punkt widzenia. Poza przedstawieniem świetnej opowieści, stojącej w jaskrawym kontraście do heroicznego obrazu Kolumba, tekst ten zawiera krytyczną perspektywę emancypacyjną. Jest to perspektywa oddolna, która podejmuje próbę uwidocznienia grup znajdujących się w trudnej sytuacji i krytykująca strukturę władzy; jest to istotny punkt widzenia pobudzający analizę krytyczną wydarzeń i procesów historycznych. Tekst niemiecki uwzględnia raczej tendencję uwypuklania ekscytującej dramaturgii wyprawy w nieznane. Autor prezentuje opowieść zbudowaną na kształt filmu, w którym Kolumb jest aktorem obsadzonym w roli głównej „bohatera", a pozostałe osoby są jedynie statystami.

Praca z osią czasu
Korzystając z osi czasu możesz dowiedzieć się więcej na temat ilustracji z artykułu GEO-Epoche „Beyond the horizon” (2007) (Poza horyzontem). Ponadto, możesz poszukać ilustracji z niemieckiego magazynu „G-Geschichte" i z magazynu brytyjskiego.
Ułóż ilustracje na osi czasu zgodnie z okresem ich powstania i spróbuj odpowiedzieć na poniższe pytania korzystając z załączonych informacji:

a. Czy jest to ilustracja stworzona przez naocznego świadka?

Żadne ze źródeł nie pochodzi od świadków naocznych. Dlatego ilustracje w większości przedstawiają fikcję, na którą wpływ miały źródła pisane, a także uznane tradycje malarskie.

b. Kiedy większość z wybranych ilustracji została utworzona?

Większość wybranych ilustracji historycznych pochodzi z XIX wieku. Można to wyjaśnić faktem, że wielcy wynalazcy i odkrywcy odgrywali istotną rolę w okresie uprzemysłowienia. Ponadto, styl malarski ilustracji zawartych w podręczniku do historii może być określony jako bardzo opisowy i niezwykle dramatyczny/emocjonalny co sprawia, że jest wielce atrakcyjny dla osób podziwiających go po dziś dzień.

c. Na czym opierają się ilustracje z XIX w. i sposób przedstawiania przez nie Kolumba oraz scen z przeprawy?

Ponieważ nie istnieje ówczesne malarskie przedstawienie Kolumba lub jego wyprawy odkrywczej, istotną rolę odgrywają tu wyobraźnia i tradycje malarskie.

d. Omów: Czy ilustracje z XIX w. mogą być uważane za dokumenty historyczne w odniesieniu do Kolumba i jego czasów?

Ilustracje stanowią historyczne źródła malarskie w odniesieniu do czasów, w których powstały (XIX wiek) oraz w odniesieniu do punktów wiedzenia ich autorów dotyczących przedstawianych na obrazach wydarzenia (a także w odniesieniu do osób zlecających ich namalowanie).