Zamach w Sarajewie. Pospolity czy wyjątkowy?

a. Poleć uczniom wyszukanie w Internecie informacji na temat wydarzeń o charakterze nacjonalistycznym i anarchistycznym, które miały miejsce na przełomie XIX i XX wieku. Omów z uczniami te wydarzenia, które wydają się być najważniejsze ze względu na ich historyczne konsekwencje.

b. Omów tekst i przeprowadź z uczniami dyskusję na temat znaczenia zamachu jako bezpośredniej przyczyny, która spowodowała wybuch konfliktu.
(Wskazówka: możesz skorzystać z pytań zamieszczonych w części „dla uczniów”, w zadaniu nr 1.)

Głęboko leżące przyczyny, które doprowadziły do wojny.

a. Poleć uczniom opracowanie schematu sojuszy militarnych, jakie miały miejsce przed wybuchem wojny wraz z listami państw członkowskich. Jakie były najistotniejsze elementy „Pokoju Zbrojnego” na przełomie wieków XIX i XX? Jakie wnioski można wyciągnąć na temat funkcjonowania tego typu sojuszu? Zainicjuj dyskusje, w której uczniowie będą mogli podzielić się swoimi refleksjami.

b. Podziel klasę na grupy. Zadaniem jednej z grup będzie przygotowanie i przedstawienie krótkiej prezentacji na temat ruchów nacjonalistycznych w Europie na przełomie XIX i XX wieku. Jaki wpływ miały te ruchy na rozwój konfliktów wewnętrznych i zewnętrznych pomiędzy ścierającymi się w tamtym czasie siłami ?

c. Drugiej grupie uczniów poleć zebranie informacji i przedstawienie wniosków w postaci prezentacji na temat „wojen bałkańskich”, sporów terytorialnych i wpływu układu sił na rozwój sytuacji.

d. W ramach podsumowania, poproś uczniów o stworzenie schematu dotyczącego przyczyn konfliktu. Punktem wyjściowym, niech będą informacje zamieszczone w podręczniku, wzbogacone następnie przez wiadomości zdobyte podczas pracy nad poprzednimi ćwiczeniami i poprzez lekturę dodatkowego tekstu.

3

Kto jest odpowiedzialny za rozpętanie wojny?

a. Korzystając z sali komputerowej, poleć uczniom odwiedzenie strony internetowej http://geacron.com. Pomóż im stworzyć linie czasu uwzględniającą takie parametry jak: I wojna światowa, główne strony konfliktu, etapy i punkty zwrotne wojny, przywódcy każdego z krajów.

Poniżej linii czasu można dodać mapę w celu porównania panoramy geopolitycznej, z faktami prezentowanymi w sposób linearny. Zwróć uwagę uczniów na różne fronty walk i przeanalizuj z nimi przydatność tego typu narzędzia.

b. Traktat Wersalski przypisuje Niemcom całkowitą odpowiedzialność za wybuch wojny. Przeanalizuj wraz z uczniami rolę jaką odegrało w wojnie każde z uczestniczących w niej państw. Zachęć uczniów do podjęcia próby wyjaśnienia, przynajmniej jednego z powodów, dla których poszczególne państwa zaangażowały się w konflikt.
W świetle zdobytej wiedzy, czy możliwe jest obarczenie Niemiec całkowitą odpowiedzialnością za wybuch wojny? Porównaj wnioski z opinia Julio Gil Pecharromán.