Perspektywa narodowa

IDevice Icon

 

Przyczyny wybuchu I wojny światowej

Przykład sposobu przedstawiania przyczyn oraz wybuchu I wojny światowej na podstawie artykułu z brytyjskiego czasopisma historycznego.

 

 

 


Zadania

1
Pierwsze trzy strony artykułu przestawiają historię grupy młodych studentów, którzy zabili austriackiego Arcyksięcia i jego żonę podczas wizyty w Bośni.
Historia zamachu na Arcyksięcia Franciszka Ferdynanda i jego żonę w Sarajewie w 1914 r. została streszczona w niewielu, bo zaledwie 150 słowach. (W historii ważna jest umiejętność precyzyjnego streszczania długiego tekstu). Pierwsze 50 słów (około) wyjaśnia, kim były ofiary zamachu (dlaczego byli ważnymi ludźmi) i kim byli studenci (lub zamachowcy). Pozostałą część tekstu stanowi krótkie wyjaśnienie tego, jak doszło do zamachu.

2

W nie więcej niż 150 słowach wyjaśnij, dlaczego zabicie Arcyksięcia Franciszka Ferdynanda doprowadziło do wybuchu I wojny światowej. (W odpowiedzi na to pytanie powinien pomóc tekst w ramce na górze str. 23).

3

Na stronie 22 artykułu autor przedstawia tezę, że istnieją pewne podobieństwa między sytuacją w Europie w 1914 r. przed wybuchem I wojny światowej, a obecną sytuacją na świece. Jakie to podobieństwa?

4
Jakie kluczowe argumenty wysuwa autor w 2 kolumnie na stronie 23?

5

Artykuły w popularnych magazynach historycznych są czasami oparte na najnowszych badaniach w tej dziedzinie. Ten artykuł jest oparty na badaniach przeprowadzonych przez Christophera Clarka, dotyczących przyczyn wybuchu I wojny światowej.
Książka została zrecenzowana przez innych historyków i dziennikarzy w gazetach w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych. Recenzje mówią nam o tym, jak dobra jest książka i przeprowadzone badania, ponieważ oceny dokonują profesjonaliści – historycy i dziennikarze.
Przeczytaj poniższą recenzję książki Clarka. Jaka jest jej wiarygodność (jakość) zdaniem recenzentów? Co mówią nam recenzenci o poglądach Clarka na odpowiedzialność za wojnę?

 

The Sleepwalkers by Christopher Clark – review
Should Germany really be blamed for the first world war, or did European nations simply sleepwalk into it?
Ian Pindar
The Guardian, Friday 19 July 2013
http://www.theguardian.com/books/2013/jul/19/sleepwalkers-christopher-clark-review


The Sleepwalkers: How Europe Went to War in 1914
Strategy, bellicosity, blunder? A.W. Purdue weighs a fresh look at the Great War's deadly genesis
Times Higher Education Supplement, 27 September 2012
http://www.timeshighereducation.co.uk/421230.article


Book review: The Sleepwalkers by Christopher Clark
Christopher Hirst
The Independent, Friday 16 August 2013
http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/books/reviews/book-review-the-sleepwalkers-by-christopher-clark-8771140.html



On the Brink: ‘The Sleepwalkers’ and ‘July 1914’
Harold Evans
New York Times, May 12 2013
http://www.nytimes.com/2013/05/12/books/review/the-sleepwalkers-and-july-1914.html?_r=0

 

IDevice Icon

Pytania służące analizie tekstu

1
Pierwsze trzy strony artykułu przestawiają historię grupy młodych studentów, którzy zabili austriackiego Arcyksięcia i jego żonę podczas wizyty w Bośni.
Historia zamachu na Arcyksięcia Franciszka Ferdynanda i jego żonę w Sarajewie w 1914 r. została streszczona w niewielu, bo zaledwie 150 słowach. (W historii ważna jest umiejętność precyzyjnego streszczania długiego tekstu). Pierwsze 50 słów (około) wyjaśnia, kim były ofiary zamachu (dlaczego byli ważnymi ludźmi) i kim byli studenci (lub zamachowcy). Pozostałą część tekstu stanowi krótkie wyjaśnienie tego, jak doszło do zamachu.

W tekście znajduje się dużo opisów („malowniczy widok”, „stoki upstrzone willami i domami”, „białe punkciki, marmurowe nagrobki”), ale najważniejsze jest to, że ofiary zamachu były następcami tronu austriackiego, a z siedmiu zamachowców sześciu pochodziło z Serbii, kraju, który był wrogiem Austrii. Zamachowcy mieli kontakt z rządem serbskim, a broń, którą posiadali, była wykonana w Serbii (str. 23 artykułu).
Jeśli chodzi o przebieg zamachu, siedmiu zamachowców czekało wzdłuż trasy wizyty, jeden z nich rzucił bombę, która nie wyrządziła dużych szkód. Mimo próby zamachu Franciszek Ferdynand zdecydował się kontynuować wizytę. Kierowca auta się zgubił i powoli wycofywał, kiedy zupełnie przypadkowo w pobliżu znalazł się jeden z zamachowców, Gavrilo Princip. Princip zastrzelił Arcyksięcia i jego żonę.

2

W nie więcej niż 150 słowach wyjaśnij, dlaczego zabicie Arcyksięcia Franciszka Ferdynanda doprowadziło do wybuchu I wojny światowej. (W odpowiedzi na to pytanie powinien pomóc tekst w ramce na górze str. 23).

Austria chciała zemścić się na Serbii, którą obwiniała o zamach. Stanowiła ona również zagrożenie dla przetrwania Monarchii Austro-Węgierskiej. Austria postanowiła wysłać Serbii ultimatum, czyli listę żądań, które byłyby tak surowe, że Serbia nie mogłaby ich spełnić bez bycia poniżoną, a następnie zaatakować i pokonać Serbię. Austria miała świadomość, że Rosja może udzielić wsparcia Serbii, ponieważ kraje te pozostawały w dobrych relacjach i były zamieszkiwane przez słowiański naród (Austria i Rosja od lat pozostawały w złych relacjach z powodu Bałkanów), więc poprosiła o wsparcie Niemcy na wypadek, gdyby Rosja zagroziła, że udzieli Serbii pomocy. Niemcy zgodziły się udzielić wsparcia (zwanego czasem „carte blanche”), Francja zobowiązała się wspierać Rosję w przypadku ataku Niemiec, a Wielka Brytania, pomimo, że nie musiała udzielić wsparcia militarnego Francji w przypadku wojny między Francją i Niemcami, uznała jednak, że było to w jej najlepszym interesie, zwłaszcza kiedy inwazja niemiecka na Francję rozpoczęła się od przejścia przez terytorium Belgii, której neutralność obiecała wspierać Wielka Brytania.

3

Na stronie 22 artykułu autor przedstawia tezę, że istnieją pewne podobieństwa między sytuacją w Europie w 1914 r. przed wybuchem I wojny światowej, a obecną sytuacją na świece. Jakie to podobieństwa?

Podobieństwa między Europą przed I wojną światową i dzisiejszą Europą obejmują istnienie grup terrorystycznych „bez wyraźnie określonej geograficznej czy politycznej przynalezności”, „zamachowców-samobójców”, oraz „kultu ofiarności, śmierci i zemsty”. Od upadku komunizmu obserwuje się większą destabilizację w skali globalnej oraz rejony, które borykają się z kryzysem i niepokojami (Clark podaje przykłady wojny w dawnej Jugosławii w 1990 r., ale można do tego również dodać sytuację na bliskim wschodzie z kryzysami i wojnami w Iraku i Syrii oraz napięciem w stosunkach między Izraelem i Iranem).

4

Jakie kluczowe argumenty wysuwa autor w 2 kolumnie na stronie 23?

Głównym zagadnieniem poruszanym przez Clarka jest to, że sytuacja na Bałkanach była w centrum konfliktu, który doprowadził do wybuchu wojny, oraz że rządzący Austrią nie mogli po prostu zignorować zamachu. Podobnie jak zamach z 11 września na bliźniacze wieże World Trade Center w Nowym Jorku w 2001 r., był to atak symboliczny o dużym znaczeniu, który trudno było zignorować.

5

Artykuły w popularnych magazynach historycznych są czasami oparte na najnowszych badaniach w tej dziedzinie. Ten artykuł jest oparty na badaniach przeprowadzonych przez Christophera Clarka, dotyczących przyczyn wybuchu I wojny światowej.
Książka została zrecenzowana przez innych historyków i dziennikarzy w gazetach w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych. Recenzje mówią nam o tym, jak dobra jest książka i przeprowadzone badania, ponieważ oceny dokonują profesjonaliści – historycy i dziennikarze.
Przeczytaj poniższą recenzję książki Clarka. Jaka jest jej wiarygodność (jakość) zdaniem recenzentów? Co mówią nam recenzenci o poglądach Clarka na odpowiedzialność za wojnę?

Recenzje książki Clarka w Wielkiej Brytanii i w New York Times są bardzo pozytywne i uznają sposób wyjaśnienia wybuchu wojny za przekonujący i wnikliwy. Faktem jest, że inni wybitni historycy uważają, że książka Clarka przedstawia bardzo wiarygodną prezentację wydarzeń, które doprowadziły do wojny, co umacnia autorytet pisarski Clarka i jego badań.
Clark uważa, że Niemcy i Austria ponoszą część winy za wybuch wojny, ale byłoby nadmiernym uproszczeniem, gdyby całą winę zrzucać na te dwa kraje, ponieważ w różny sposób działania Rosji, Francji i Wielkiej Brytanii również przyczyniły sie do wybuchu wojny.


Licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 2.5 License